Εξομολόγηση μπροστά στον μεγάλο μαύρο καθρέπτη

Εξομολόγηση στον μαύρο καθρέπτη

της Σοφίας Ντρέκου

Ζακ Λακάν: Υπάρχει κάποιο είδος φυσικού νόμου 
σύμφωνα με τον οποίο οι οργανισμοί αιχμαλωτίζονται
από το περιβάλλον τους. Ο οργανισμός υφίσταται
μια μορφή φαντασιακής αιχμαλωσίας σε μια 
εξωτερική εικόνα. Είναι η φάση του καθρέφτη.
Ζακ Λακάν [Jacques Lacan] 1901-1981
Γάλλος ψυχίατρος και ψυχαναλυτής

Στην ψυχανάλυση «καθρέπτης» είναι το βλέμμα του άλλου. Αυτό που άλλος θέλει από εμάς. Ασυνείδητη αποτύπωση μη δικών μας συμπεριφορών και αντιλήψεων. Το στάδιο του καθρέφτη αντιπροσωπεύει μια θεμελιώδη γενετική στιγμή και αποτελεί το ένα από τα δύο στάδια της ψυχικής εξέλιξης του ατόμου (το δεύτερο είναι το οιδιπόδειο σύμπλεγμα [Oedipal complex]). [1]

Η «Εξομολόγηση στον καθρέφτη»
είναι το τελευταίο ποίημα της

η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ με τον μαύρο καθρέπτη

Καθρέφτη μου, σ' εσένα μιλάω,
εσένα έχω μπροστά μου, άλλο κανένα... 


Μπροστά στον μεγάλο μαύρο καθρέπτη


Ίσως για πρώτη φορά στην ζωή του στάθηκε μπροστά στον μεγάλο μαύρο καθρέπτη όχι για να θαυμάσει ή να παρατηρήσει νάρκισσα τον εαυτό του. Όχι.. αυτή την φορά δεν ήθελε να τον θαυμάσει. Μάλλον το αντίθετο επιθυμούσε. Να του μιλήσει ζητούσε κοιτώντας τον στα μάτια. 

- «Ένα να ξέρεις» είπε κοιτάζοντας το είδωλο του, «Σε βαρέθηκα. Με κούρασες δήμιε της ζωής μου. Θα στο πώ μια τελευταία φορά, άλλη δεν θα υπάρξει. Σταμάτα να σέρνεσαι και να ζητάς. Σταμάτα να επαιτείς την αγάπη των άλλων. Να νιώθεις τόσο εξάρτηση από την γνώμη και τα βλέμματα τους, από την διάθεση και τις ορέξεις τους. Από δώ και πέρα, πάντα, μα πάντα θα πηγαίνεις εκεί που σε απολαμβάνουν και όχι εκεί που σε ανέχονται.»

Όταν είμασταν μικροί κοιταζόμασταν τόσο πολύ στο καθρέπτη, που σαν μεγαλώσαμε δεν μπορούσαμε να δούμε τίποτε άλλο πέρα από τον εαυτό μας. Το φοβερότερο όμως ακόμη κι από αυτό, είναι ότι αυτό που φαινόταν στο καθρέπτη δεν είμασταν εμείς, μα η ματιά των άλλων για εμάς. Κι όταν το καταλάβαμε είχε περάσει η ζωή μας όλη. «Όσο κι αν κανείς προσέχει όσο κι αν το κυνηγά, πάντα πάντα θα 'ναι αργά δεύτερη ζωή δεν έχει». [3]

Το Παράπονο του Οδυσσέα Ελύτη ...δεύτερη ζωή δεν έχει


Καθρέφτης: Μουσική/Στίχοι/Ερμηνεία: Αλκίνοος Ιωαννίδης.
«...Κι είπε ποτέ σου μην κοιτάς τον άλλον μες τα μάτια,
γιατί καθρέφτης γίνεσαι κι όλοι σε σπαν’ κομμάτια...»



Και στον σπασμένο καθρέφτη 
μπορούν να ανθίζουν λουλούδια,
να κελαηδούνε πουλιά, αρκεί τα κομμάτια του
να κοιτούν σε έναν κήπο. Γιώργος Ποταμίτης [4]

Τι θείο δώρο θα μας έκανες θεέ μου
αν μας έπαιρνες πίσω όλους τους καθρέφτες
για να δούμε ξανά το πρόσωπό μας θα έπρεπε
να κοιταζόμαστε ο ένας στα μάτια του άλλου.


Παραπομπές:
1. Σοφία Ντρέκου για την Αέναη επΑνάσταση
2. Η Κατερίνα Αγγελάκη-Ρουκ λειτουργεί από την πρώτη της ποιητική συλλογή ως «προπομπός της δεύτερης μεταπολεμικής γενιάς (της λεγόμενης γενιάς της αμφισβήτησης)». Το πιο χαρακτηριστικό γνώρισμα της ποιητικής της είναι η «σωματικότητα των αισθημάτων και η κατάφαση στη μοναξιά ως του βαθύτερου γνωρίσματος της ύπαρξης», ενώ στα πιο πρόσφατα έργα της η έμφαση δίνεται στις αυτοβιογραφικές αναφορές και σε έναν εσωτερικό διάλογο με τον θάνατο. [Δημοσθένης Κούρτοβικ: Έλληνες μεταπολεμικοί συγγραφείς. Ένας κριτικός οδηγός, εκδ. «Πατάκης», Αθήνα 1999 (β' εκδ.), σελ. 15-16] ΕΔΩ
3. π. Λίβυος [π. Χαράλαμπος Λίβυος Παπαδόπουλος]
4. Γιώργος Ποταμίτης - giorgos potamitis | Facebook
Βίντεο: από www.YouTube, εταιρεία της Google. 



FaceBook