Ο Βίος και το Τροπάρι της Αγίας Κασσιανής σε ερμηνεία και ανάλυση από τον Φώτη Κόντογλου


«Οι δε αγαθοί ησυχάζουσι δια παντός»

της Σοφίας Ντρέκου

Την Μεγάλη Τρίτη το εσπέρας, τελείται στις εκκλησίες ο Όρθρος της Μεγάλης Τετάρτης. Στην Ακολουθία αυτή ξεχωρίζει το Δοξαστικό των Αποστίχων, ποίημα της μοναδικής βυζαντινής υμνογράφου, Κασσιανής μοναχής, «Κύριε η εν πολλαίς αμαρτίες περιπεσούσα Γυνή...»

Η Κασσιανή (περίπου μέσα του 9ου αιώνος μ.Χ.), της οποίας η Εκκλησία τιμά την μνήμη στις 7 Σεπτεμβρίου, εξιστορεί τη μετάνοια της αμαρτωλής εκείνης γυναίκας που ήταν πόρνη και μεταστράφηκε από την αγάπη του Χριστού. Η γυναίκα που έπεσε σε τόσες πολλές αμαρτίες, ένιωσε ξαφνικά στα πόδια Του το μυστήριο της θεότητάς Του. Η Κασσιανή κατέχει στην ιστορία των Βυζαντινών γραμμάτων ξεχωριστή θέση ως αξιόλογη ποιήτρια με πολλά κοσμικά ποιήματα και άλλα συγγράμματα, αλλά και πολλά εκκλησιαστικά ποιήματα, ύμνους, τροπάρια, ιδιόμελα κ.λπ. Σπουδαίο υμνογραφικό έργο είναι το πρώτο δοξαστικό του εσπερινού των Χριστουγέννων «Αυγούστου μοναρχήσαντος επί της γής…», ορισμένα τροπάρια από τον Κανόνα του Μ. Σαββάτου και άλλα. κά.

Η Βυζαντινή αρχόντισσα Οσία Κασσιανή και το αριστουργηματικό Τροπάριό της (Αφιέρωμα)

Μεγάλη Τρίτη Εσπέρας λοιπόν και το υπέροχο Τροπάριο της μεγάλης Υμνωδού μας και Οσίας Κασσιανής (9ος αι. μ. Χ.) ψέλνεται στις εκκλησίες και σκέφτηκα τον Φώτη Κόντογλου, αυτόν τον εξαίρετο λογομάστορα και αγιογράφο, που έγραφε μια σειρά κυριακάτικων άρθρων για το Πάσχα στην εφημερίδα «Ελευθερία» (1950-1963) και τα οποία κυκλοφορούν με τίτλο «Χριστός Ανέστη» από τις εκδόσεις «Αρμός».

Μεγάλη Τρίτη του 1948 δημοσιεύεται το άρθρο του Φώτη Κόντογλου από την εφημερίδα «ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ». Αναφέρεται στα ιστορικά στοιχεία αναφορικά με την ίδια την Κασσιανή και πώς οδηγήθηκε στη γραφή του τροπαρίου αυτού. 

Μέσα από το άρθρο του αυτό όμως, ο Κόντογλου εκφράζει την πικρία του αναφορικά με τον τρόπο που ψάλλεται το τροπάριο «χωρίς χριστιανική κατάνυξη και χωρίς κανένα μουσικό αίσθημα, αλλά με κείνη τη νεκρή και ψεύτικη αντίληψη της μουσικής που ταιριάζει στην εποχή μας»…

Η εποχή αυτή είναι ο Απρίλιος του 1948 και αναφέρεται σε αυτό το γεγονός, με ιδιαίτερα αυστηρή γλώσσα, όπως έκανε πάντα για θέματα που άπτονταν της Βυζαντινής μουσικής, αγιογραφίας και της παράδοσης. Μέρος του άρθρου αυτού σας μεταφέρουμε σήμερα (λόγω μεγάλης έκτασης) αλλά ακόμη και το απόσπασμα αυτό θεωρούμε ότι αρκεί, για να μεταφερθεί η μεγάλη πίστη του. 


Το Τροπάρι της Κασσιανής
(Από ένα από τα πρώτα άρθρα του Φώτη
Κόντογλου στην ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ 28/4/1948)

Φώτης Κόντογλου: Το τροπάρι της Κασσιανής είναι πολύ αγαπημένο από τον Ορθόδοξο λαό μας· πάνε να το ακούσουνε και άνθρωποι που δεν πηγαίνουνε στην εκκλησία. Σε τούτο συντελεί η έμπνευση με την οποία είναι γραμμένο και το πάθος της αμαρτωλής που μετανιώνει, καθώς και η ιστορία της Κασσιανής που το συνέθεσε. Αλλά προπάντων κατά την ιδέα μου, συγκινούσε τον κόσμο η μουσική του, πού ΄ναι αργή και μεγαλοπρεπής· γιατί οι δάσκαλοι της εκκλησιαστικής μουσικής μας το τονίσανε με ξεχωριστή αγάπη και φροντίδα. Πλην αυτό μπορεί να το πει κανένας για τα περασμένα χρόνια· τώρα, δεν μπορώ να καταλάβω τι ακούνε στις περισσότερες εκκλησίες που το ψέλνουνε, ή καλύτερα το τραγουδούνε με κάποιον τρόπο αυτοσχέδιο, με μια μουσική τάχα ευρωπαϊκή, που τη φτιάνουνε άνθρωποι χωρίς χριστιανική κατάνυξη και χωρίς κανένα μουσικό αίσθημα, αλλά με κείνη τη νεκρή και ψεύτικη αντίληψη της μουσικής, που θαρρούνε πως είναι η μουσική που ταιριάζει στην εποχή μας.

Πρώτα πρώτα άλλο είναι ψαλμωδία κι άλλο είναι το τραγούδισμα. Ούτε αυτό δεν έχουνε καταλάβει αυτοί οι μαέστροι, που έχουνε σε όλα για ιδεώδες τους τη σκάλα του Μιλάνου. Σ’ αυτό πρέπει να είμαστε περήφανοι για την προκομμένη τη φυλή μας. Γιατί, όπως γίνεται σε όλα, ξεπεράσαμε τους Ευρωπαίους. Επειδή σ’ αυτούς είναι διαφορετική η κοσμική μουσική από τη θρησκευτική, ενώ σ’ εμάς πάει να γίνει η μουσική της εκκλησίας πιο κοσμική κι από την όπερα και από την οπερέτα μάλιστα. Να μη βασκαθούμε!

Αυτά τα σιχαμερά κι ανάλατα κατασκευάσματα που παρουσιάζουνε κάθε τόσο στην εκκλησία ο ένας κι ο άλλος νεραϊδοπαρμένος, έχουνε παραμορφώσει ολότελα τον σεμνό και βαθύν χαρακτήρα της εκκλησίας μας, τόσο που να απελπίζεται όποιος έχει μέσα του ακόμη γνήσια ελληνικά αισθήματα. Γιατί η εκκλησιαστική μουσική μας, καθώς και η εικονογραφία και η υμνωδία, δείχνουνε τις βαθιές ρίζες της φυλής μας. Εμείς όμως κάνουμε το παν για να τις καταστρέψουμε, κι η αναισθησία με την οποία το κάνουμε δείχνε μεγάλον πνευματικό ξεπεσμό. Κάθε φυλή είναι ένα φαινόμενο πνευματικό κι όχι ένα κοπάδι που συνεπαίρνεται από το κάθε ρεύμα, σαν καράβι χωρίς τιμόνι. Εμείς όμως τυρβάζουμε περί τα πολλά κι αφήνουμε τα τιμιώτατα στο κέφι του κάθε ανόητου. Και καυχιόμαστε θεατρικά για τη φυλή μας, ε λόγια που ‘ναι κούφια από κάθε αληθινή έννοια ενώ την αφήνουμε να γίνει ένας χαμαιλέοντας και μάλιστα τη βοηθούμε να τελειοποιηθεί στο φραγκολεβαντινισμό και σε κάθε πνευματικόν εκφυλισμό.

Έτσι λοιπόν και το τροπάρι της Κασσιανής, σε πολλές εκκλησιές ελληνικές ψέλνεται αγνώριστο, «μονδέρνο». Ο κάθε «νεωτεριστής» ψάλτης ντύνει την καημένη την Κασσιανή με ό,τι ρούχα του κατέβει στο κεφάλι· άλλος τη μασκαρεύει σα τραγουδίστρια της οπερέτας, άλλος σαν αισθηματολογική κυρία της πιο μπουνταλάδικης ρομαντικής αναλατοσύνης κι οι πιο πολλοί σαν μοντέρνα θεατρίνα: «Η καλλιτεχνία κύριε έχει πέραση σήμερις! Ο κόσμος ζητά κατιτίς το μονδέρνο στην εκκλησία. Περάσανε εκείνα τα κομπογιαννίτικα»!

Καμαρώσετε λοιπόν Έλληνες τον πνευματικόν εκπρόσωπό σας. Ό,τι εξαίσιο έργο έκανε η Ελλάδα στα περασμένα είναι «κομπογιαννίτικο». Όλος ο πόνος και τα δάκρυα που μεταλλαχτήκανε από τούτη τη βασανισμένη φυλή σε διαμάντια αθάνατα, τα σεβάσμια εικονίσματα, που κλαίγανε κείνοι που τα κάνανε και βάζανε μέσα πόνο και αίμα, που τους δίνει «πνεύμα ζωής», είναι για τον σαρακοστιανόν αυτόν ανθρωπάκο «κομπογιαννίτικα».

Το ίδιο είναι για δαύτον τα τραγούδια του λαού κι η εξαίσια ψαλμωδία που έντυσε με το φυσικό τους ντύσιμο τα τροπάρια, που ‘ναι γραμμένα από ανθρώπους με μεγάλο πνευματικό κάλλος. Όλα αυτά για τούτον τον αρλεκίνο της σήμερον είναι «κομπογιαννίτικα». Κι όλα αυτά τα κάνει από φόβο, μην τον πούνε βλάχο κα καθυστερημένον. Τα πάντα γίνουνται ολοκαύτωμα στο βωμό της βλακείας και της ψωροπερηφάνειας. Αλλά ας σταθώ εδώ, επειδή μπορεί να πω κι άλλα, χειρότερα. Όποτε συλλογιστώ τούτη την ξεπεσούρα μας, πονώ, πολύ πονώ!

Η Κασσιανή φαίνεται πως μελοποιούσε η ίδια τα υμνολογήματά της κατά την τότε συνήθεια. Έγραψε και πολλά άλλα, κυρίως «Κανόνας», όπως λέγουνται οι Καταβασιές. Από δαύτους ο πιο ωραίος είναι ο Κανόνας που ψέλνεται το Μεγάλο Σάββατο, το «Κύματι Θαλάσσης» και που ευωδιάζει από αγνότητα παρθενική κι από κάποια πνοή αθανασίας: «Ἔκστηθι φρίττων οὐρανέ, καὶ σαλευθήτωσαν τὰ θεμέλια τῆς γῆς· ἰδοὺ γὰρ ἐν νεκροῖς λογίζεται, ὁ ἐν ὑψίστοις οἰκῶν, καὶ τάφῳ σμικρῷ ξενοδοχεῖται· ὃν Παῖδες εὐλογεῖτε, Ἱερεῖς ἀνυμνεῖτε, λαὸς ὑπερυψοῦτε, εἰς πάντας τοὺς αἰῶνας.»!

Η Κασσιανή ή Κασσία ή Ικασία

Εικόνα της Αγίας Κασσιανής έργο του Φώτη Κόντογλου  από το Αρχείο του Φώτη Κόντογλου
Εικόνα της Αγίας Κασσιανής έργο του Φώτη Κόντογλου 
από το Αρχείο του Φώτη Κόντογλου εδώ

Η Κασσιανή ή Κασσία ή Ικασία, έζησε στα χρόνια που βασίλευε στην Πόλη ο Θεόφιλος, από τα 829 έως 842 μ.Χ. Βαστούσε από αρχοντικό σπίτι, και γι' αυτό ήτανε ανάμεσα στις πιο όμορφες και στις πιο σπουδασμένες παρθένες, που μαζευτήκανε στο παλάτι, για να διαλέξη ο βασιλιάς την καλύτερη για γυναίκα του. Αλλά έχασε την κορώνα από την εξυπνάδα της, γιατί περνώντας ο βασιλιάς από μπροστά της, τον σταμάτησε ή εμορφιά της κι η σεμνότητά της. Και για να χαριεντισθή μαζί της, της είπε «Από τη γυναίκα πηγάσανε τα κακά», θέλοντας να πη πως η Εύα έφερε την κατάρα στους ανθρώπους. Κι η Κασσιανή του αποκρίθηκε «Αλλά κι από τη γυναίκα πηγάσανε τα καλύτερα» θέλοντας να πη πως η Παναγία έφερε στον κόσμο τη σωτηρία. Τότε ο Θεόφιλος, κρίνοντας πως ήτανε πολύ έξυπνη για να την πάρη γυναίκα, έδωσε το μήλο στη Θεοδώρα, και τη στεφανώθηκε.

Η Κασσιανή φόρεσε το ράσο, κι έχτισε ένα μοναστήρι, που σωζότανε μέχρι τα τελευταία χρόνια του βυζαντινού κράτους και λεγόταν Ικάσιον και κει πέρασε τη ζωή της, με νηστεία και με μεγάλη ευλάβεια. Το αγαπημένο έργο της ήτανε το διάβασμα και το γράψιμο. Ανάμεσα στα τροπάρια που έγραψε, το τροπάρι της αμαρτωλής γυναίκας είναι το πασίγνωστο, που το είπανε «της Κασσιανής το τροπάρι», και το ψέλνουνε τη Μεγάλη Τρίτη το βράδυ. Στα καλά χρόνια μαζευόντανε κοντά στον ψάλτη βοηθοί και κανονάρχοι και το ψέλνανε με μεγάλη κατάνυξη· ο κόσμος έκλαιγε, πολλές φορές κλαίγανε κι οι ψαλτάδες. Τώρα πού τέτοια πράγματα! Πώς να κλάψης ακούγοντας έναν ψάλτη νερόβραστον, άνοστο θεατρίνο δίχως καρδιά; 

Λοιπόν το τροπάρι της Κασσιανής λέγει:

Από τα απόστιχα ιδιόμελα του όρθρου της Μ. Τετάρτης:

Κύριε, ἡ ἐν πολλαῖς ἁμαρτίαις περιπεσοῦσα γυνή,
τὴν σὴν αἰσθομένη θεότητα, μυροφόρου ἀναλαβοῦσα τάξιν,
ὀδυρομένη, μύρα σοι, πρὸ τοῦ ἐνταφιασμοῦ κομίζει.
Οἴμοι! λέγουσα, ὅτι νύξ μοι ὑπάρχει, οἶστρος ἀκολασίας,
ζοφώδης τε καὶ ἀσέληνος ἔρως τῆς ἁμαρτίας.
Δέξαι μου τὰς πηγὰς τῶν δακρύων,
ὁ νεφέλαις διεξάγων τῆς θαλάσσης τὸ ὕδωρ·
κάμφθητί μοι πρὸς τοὺς στεναγμοὺς τῆς καρδίας,
ὁ κλίνας τοὺς οὐρανοὺς τῇ ἀφάτῳ σου κενώσει.
Καταφιλήσω τοὺς ἀχράντους σου πόδας,
ἀποσμήξω τούτους δὲ πάλιν τοῖς τῆς κεφαλῆς μου βοστρύχοις·
ὧν ἐν τῷ παραδείσῳ Εὔα τὸ δειλινόν,
κρότον τοῖς ὠσὶν ἠχηθεῖσα, τῷ φόβῳ ἐκρύβη.
Ἁμαρτιῶν μου τὰ πλήθη καὶ κριμάτων σου ἀβύσσους
τίς ἐξιχνιάσει, ψυχοσῶστα Σωτήρ μου;
Μή με τὴν σὴν δούλην παρίδῃς, ὁ ἀμέτρητον ἔχων τὸ ἔλεος.

Μεταγραφή του Φώτη Κόντογλου:

Κύριε, η γυναίκα που έπεσε σε πολλές αμαρτίες,
σαν ένοιωσε τη θεότητά σου, γίνηκε μυροφόρα
και σε άλειψε με μυρουδικά πριν από τον ενταφιασμό σου
κι έλεγε οδυρόμενη: Αλλοίμονο σε μένα,
γιατί μέσα μου είναι νύχτα κατασκότεινη
και δίχως φεγγάρι, η μανία της ασωτείας κι ο έρωτας της αμαρτίας.
Δέξου από μένα τις πηγές των δακρύων,
εσύ που μεταλλάζεις με τα σύννεφα το νερό της θάλασσας.
Λύγισε στ' αναστενάγματα της καρδιάς μου,
εσύ που έγειρες τον ουρανό και κατέβηκες στη γης.
Θα καταφιλήσω τα άχραντα ποδάρια σου,
και θα τα σφουγγίσω πάλι με τα πλοκάμια της κεφαλής μου·
αυτά τα ποδάρια, που σαν η Εύα κατά το δειλινό,
τ' άκουσε να περπατάνε, από το φόβο της κρύφτηκε.
Των αμαρτιών μου τα πλήθη και των κριμάτων σου την άβυσσο,
ποιος μπορεί να τα εξιχνιάση, ψυχοσώστη Σωτήρα μου;
Μην καταφρονέσης τη δούλη σου, 
εσύ που έχεις τ' αμέτρητο έλεος

Λένε οι ιστορικοί για τη φράση «Αυτά τα ποδάρια» κ.λπ. που είναι στη μέση του τροπαριού, πως είναι γραμμένη από το Θεόφιλο. Γιατί ο βασιλιάς θέλησε ύστερα από χρόνια να κάνη περιοδεία στα μοναστήρια. Και σαν πήγε στο μοναστήρι της Κασσιανής, ζήτησε να τον πάνε στο κελλί της. Και σαν άκουσε τα πατήματά του αυτό το θρηνητικό αηδόνι, έφυγε τρομαγμένο και κρύφτηκε στο προσευχητάριό της. Κι ο Θεόφιλος, μπαίνοντας στο κελλί, είδε απάνω στο αναλόγιο που έγραφε η Κασσιανή ένα χαρτί με το τροπάρι τούτο μισογραμμένο, γιατί κείνη την ώρα τόγραφε. Και διαβάζοντάς το ο βασιλιάς, συγκινήθηκε, και πήρε το φτερό κι έγραψε: «Αυτά τα ποδάρια άκουσε η Εύα να περπατάνε κατά το δειλινό, κι από το φόβο της κρύφθηκε», υπονοώντας πως η Κασσιανή άκουσε το περπάτημά του και κρύφθηκε τρομαγμένη... Τι εξαίσια συγκίνηση που μας δίνει η αγιοσύνη!

Η Κασσιανή φαίνεται πως μελοποιούσε η ίδια τα υμνολογήματά της, κατά την τότε συνήθεια. Έγραψε και πολλά άλλα, κυρίως «Κανόνας», όπως λέγονται οι Καταβασίες. Από δαύτους ο πιο ωραίος είναι ο Κανόνας που ψέλνεται το Μεγάλο Σάββατο, το «Κύματι θαλάσσης» και που ευωδιάζει από αγνότητα παρθενική κι από κάποια πνοή αθανασίας:

«Εκστηθι φρίττων ουρανέ, και σαλευθήτωσαν τα θεμέλια της γης· ιδού γαρ εν νεκροίς λογίζεται ο εν υψίστοις οικών, και τάφω σμικρώ ξενοδοκείται· ον παίδες ευλογείτε, ιερείς ανυμνείτε, λαός υπερυψούτε εις πάντας τους αιώνας».

Έγραψε και τα κατανυκτικά δοξαστικά, που ψέλνουνε στον εσπερινό των Χριστουγέννων και στο Γενέσιον του Προδρόμου, καθώς και τα στιχηρά στους μάρτυρες Σαμωνά, Αβιβον, Ευστράτιον και Αυξέντιον».

Την ώρα που έγραφα για την Κασσιανή, μου φέρανε ένα γράμμα από μιαν ευσεβέστατη ψυχή, μια καλογρηά που αφιέρωσε κι αυτή τη νεότητά της στον ουράνιο Νυμφίο. Το διάβασα με δακρυσμένα μάτια. Όπως παράτησε η Κασσιανή το χειρόγραφό της μισοτελειωμένο, παράτησα κι εγώ το δικό μου και διάβαζα με κατάνυξη τα γραφόμενα της καινούργιας Κασσιανής. Και τα δάκρυα που ανεβήκαμε στα μάτια μου, γράφοντας για την αρχαία Κασσιανή, σμίξανε με της τωρινής, που αποτραβήχτηκε από τον αδιαφόρετο τον κόσμο, αηδιασμένη από την άγρια κι άσκοπη ταραχή του, και «τω φόβω εκρύβη» σ΄ένα μοναστήρι απάνω στ’ αγιασμένο βουνό του Ταΰγετου, μαζί με τις άλλες φρόνιμες παρθένες, σαν τα ζαρκάδια πούνε κυνηγημένα από κυνηγόν αιμοβόρο. Και τα δάκρυα πληθύνανε και στάζανε απάνω στ’ αγιασμένα γράμματα, που δεν τάχε γραμμένα κανένας συγγραφέας διαβόητος, παρά που τα γράψε ένα άσαρκο χέρι που θρέφεται από τον «ουράνιον άρτον».

Γιατί το λοιπόν δε μπορεί να με κάνει να δακρύσω κανένας από κείνους που κατέχουνε την ψεύτικη μαστοριά που κατέχω κι εγώ και που γνωρίζω τα μαγικά τεχνάσματά της, αλλά με κάνουνε να κλαίγω τούτα τα ταπεινά και άτεχνα λόγια; Γιατί κάτω από δαύτα αντιφεγγίζει το ανέσπερο φως που ανατέλλει μέσα σε λιγοστές ψυχές, κι ας είναι κι οι πιο απλές κι οι πιο καταφρονεμένες. Ίσια ίσια, όσο πιο καταφρονεμένες είναι, τόσο περισσότερο καταυγάζουνται από τούτο το μυστικό φως: «Και γαρ εν όψει ανθρώπων εάν κολασθώσιν, η ελπίς αυτών αθανασίας πλήρης».

Μακάριος αυτός ο κόσμος που ζει στα κρυφά και που ούτε αυτός γνωρίζει τίποτα από την αμαρτωλή δραστηριότητα των ανθρώπων, ούτε οι άνθρωποι γνωρίζουνε τίποτα από τη μυστική αυτή λαμπαδηφορία. Κι αυτά τα απόπαιδα του κόσμου «ούτε βοτάνη, ούτε μάλαγμα εθεράπευσεν αυτά, αλλά ο σος, Κύριε, λόγος, ο πάντα ιώμενος». Ενώ σε μας τους άλλους «επιτέταται βαρεία νυξ, εικών του μέλλοντος ημάς διαδέχεσθαι σκότους, εαυτοίς δε εσμέν βαρύτεροι σκότους.»

ΤΑ ΠΑΘΗ, ο ΕΠΙΤΑΦΙΟΣ ΘΡΗΝΟΣ και ο ΕΝΤΑΦΙΑΣΜΟΣ ΤΟΥ ΧΡΙΣΤΟΥ από τον Φώτη Κόντογλου

Συγκερασμός του χρωστήρα του κυρ Φώτη (Κόντογλου) της ποίησης του τροπαρίου της Κασσιανής ντυμένο με την εκκλησιαστική Μελωδία είναι ό,τι δημιουργείται μέσα μας, παρατηρώντας την εικόνα, σε απόλυτη συνάφεια με το συναίσθημα των Αγίων αυτών ημερών.

Ο Φώτης Κόντογλου, γεννημένος με το επώνυμο Αποστολέλης, ήταν Έλληνας Μικρασιάτης λογοτέχνης και ζωγράφος. Αναζήτησε την «ελληνικότητα», δηλαδή μία αυθεντική έκφραση, επιστρέφοντας στην ελληνική παράδοση, τόσο στο λογοτεχνικό όσο και στο ζωγραφικό του έργο. Διαβάστε Περισσότερα »

Περισσότερα: Φώτη Κόντογλου, Μεγάλη Τρίτη

Δείτε ακόμη:

Στην καρδιά ενός μαθητή μπορεί να κρύβεται ένας προδότης και στην καρδιά μιας πόρνης μια αγνή αγία

Αφιέρωμα στην Βυζαντινή αρχόντισσα Οσία Κασσιανή, την Παρεξηγημένη Αγία, την υμνογράφο και μελωδό 
Γνωρίζουμε ποια ήταν «η εν πολλαίς αμαρτίαις περιπεσούσα γυνή»;
Μια δημόσια εξομολόγηση είναι Θεολογία (Διήγηση: Μια Μεγάλη Τρίτη έχασα ό,τι αγάπησα)
Δημοσία εξομολόγηση όπως γινόταν στην πρωτοχριστιανική εποχή
Οι Λυγμοί της Πόρνης και του Πατέρα τα Δάκρυα (Το βράδυ της Μ. Τρίτης)


FaceBook: Σοφία Ντρέκου 30 Απριλίου 2013


2 σχόλια:

Θανάσης Μουστάκης είπε...

Πολύ καλό και χρήσιμο, καθώς συνήθως δεν καταλαβαίνουμε τα λόγια του τροπαρίου!

xristianorthodoxipisti.blogspot.gr είπε...

ΑΥΤΗ Η ΝΥΚΤΑ Η ΖΟΦΩΔΗΣ ΚΑΙ ΑΣΕΛΗΝΟΣ Η ΠΑΓΩΜΕΝΗ ΕΙΝΑΙ ΠΟΥ ΤΥΡΑΝΕΙ ΤΟΝ ΑΜΑΡΤΩΛΟ ΚΑΙ ΟΛΑ ΤΟΥ ΦΤΑΙΝ , ΑΥΤΗΝ ΤΗΝ ΝΥΚΤΑ ΚΑΝΕ ΧΡΙΣΤΕ ΜΟΥ ΝΑ ΔΥΑΛΗΣΗ ΤΟ ΦΩΣ ΤΟ ΑΝΕΣΠΕΡΟ ΤΗΣ ΑΝΑΣΤΑΣΕΩΣ ΣΟΥ ΚΑΙ ΔΩΣΕ ΣΤΗΝ ΚΑΡΔΙΑ ΤΑ ΔΑΚΡΥΑ ΤΗΣ ΧΑΡΜΟΛΥΠΗΣ , ΟΠΩΣ ΕΣΥ ΘΕΛΕΙΣ ΚΑΙ ΜΕ ΟΠΟΙΝ ΤΡΟΠΟ ΘΕΛΕΙΣ!Η ΕΥΑ ΦΟΒΗΘΗΚΕ ΤΑ ΒΗΜΑΤΑ ΣΟΥ, ΕΓΩ ΦΟΒΑΜΕ ΤΟ ΚΑΘΕ ΜΟΥ ΒΗΜΑ ΔΙΟΤΙ Η ΑΒΥΣΟΣ ΤΩΝ ΑΜΑΡΤΙΩΝ ΜΕ ΑΠΕΜΑΚΡΥΝΕ ΑΠΟ ΚΟΝΤΑ ΣΟΥ, ΑΞΙΩΣΕ ΜΕ ΝΑ ΚΑΘΗΣΩ ΚΑΤΩ ΣΤΑ ΑΧΡΑΝΤΑ ΠΟΔΙΑ ΣΟΥ ΚΑΙ ΝΑ ΤΑ ΚΑΤΑΒΡΕΧΩ ΜΕ ΠΡΑΓΜΑΤΙΚΑ ΔΑΚΡΥΑ ΜΕΤΑΝΟΙΑΣ ΓΙΑ ΝΑ ΓΕΜΙΣΗ Η ΨΥΧΗ ΜΟΥ ΑΠΟ ΤΗΝ ΧΑΡΑ ΤΟΥ ΕΛΕΟΥΣ ΣΟΥ ΑΜΗΝ